Niespodziewane informacje o spadku po dawno niewidzianym krewnym mogą budzić mieszane uczucia. Z jednej strony pojawia się szansa na poprawę sytuacji finansowej, z drugiej zaś obawa przed odziedziczeniem nieznanych długów. Wyjaśniamy, jak sprawdzić wartość spadku i jakie kroki podjąć, aby uniknąć niepożądanych zobowiązań.
/123rf.com /123RF/PICSEL
Dziedziczenie po krewnych: jak sprawdzić aktywa i pasywa?
W polskim prawie spadkowym dziedziczenie po dalekich krewnych następuje na podstawie ustawowej kolejności określonej w Kodeksie cywilnym. Jeśli zmarły nie pozostawił testamentu ani bliskiej rodziny, spadek może przypaść dalszym krewnym, takim jak rodzeństwo, dzieci rodzeństwa czy nawet dziadkowie i ich zstępni. Zgodnie z artykułami 931-940 Kodeksu cywilnego, brak bliższych spadkobierców otwiera drogę do dziedziczenia przez dalszych krewnych. W takiej sytuacji istotne jest dokładne ustalenie, co wchodzi w skład spadku, aby świadomie podjąć decyzję o jego przyjęciu lub odrzuceniu.
Reklama
Aby sprawdzić aktywa i pasywa spadku, można zwrócić się do sądu o sporządzenie spisu inwentarza, co reguluje artykuł 637 Kodeksu postępowania cywilnego. Spis inwentarza jest dokumentem sporządzanym przez komornika, który zawiera szczegółowy wykaz majątku zmarłego oraz jego zobowiązań finansowych. Warto przy tym pamiętać, że sporządzenie takiego dokumentu kosztuje 400 zł. Na własną rękę można np. rozpytać znajomych zmarłego w celu uzyskania dodatkowych informacji oraz sprawdzić księgi wieczyste, aby dowiedzieć się o nieruchomościach i ewentualnych obciążeniach hipotecznych.
Korzystanie z pomocy profesjonalistów, takich jak prawnicy czy notariusze, może znacząco ułatwić proces weryfikacji spadku. Specjaliści pomogą nie tylko w interpretacji zebranych dokumentów, ale także w zrozumieniu potencjalnych konsekwencji prawnych związanych z przyjęciem lub odrzuceniem spadku. Ważne jest również pamiętanie o terminach — zgodnie z artykułem 1015 Kodeksu cywilnego, na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku mamy sześć miesięcy od momentu dowiedzenia się o tytule powołania. Przekroczenie tego terminu może skutkować automatycznym przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co nie zawsze jest korzystne.
Przeczytaj też: Jak uniknąć podatku od spadku? Wystarczy jedno pismo
Jak uniknąć dziedziczenia długów?
Aby uniknąć dziedziczenia długów, jednym z kluczowych kroków jest świadome złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub jego odrzucenie. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, zgodnie z nowelizacją Kodeksu cywilnego z 2015 roku, ogranicza odpowiedzialność za długi spadkowe do wartości odziedziczonego majątku. Oznacza to, że spadkobierca nie będzie musiał spłacać długów z własnych środków, jeśli przewyższają one wartość aktywów spadku.
Odrzucenie spadku jest kolejną opcją, która całkowicie zwalnia z odpowiedzialności za długi zmarłego. Wymaga to złożenia stosownego oświadczenia przed sądem lub notariuszem, co jest uregulowane w artykule 1018 Kodeksu cywilnego. Należy jednak pamiętać, że odrzucenie spadku powoduje, iż udział przechodzi na kolejnych spadkobierców w linii ustawowej, co może dotknąć naszych potomków. Dlatego ważne jest, aby poinformować bliskich o podjętej decyzji, aby mogli oni również świadomie zareagować.
W niektórych przypadkach możliwe jest również zawarcie ugody z wierzycielami lub skorzystanie z instytucji działu spadku, co pozwala na uregulowanie zobowiązań w sposób korzystny dla spadkobiercy. W takiej sytuacji warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie spadkowym, który doradzi najlepsze rozwiązanie w konkretnej sytuacji. Profesjonalna pomoc może uchronić przed nieświadomym wejściem w niekorzystne zobowiązania i zapewnić spokój w trudnym okresie związanym z formalnościami po śmierci krewnego.
Przeczytaj też:
Jak zrzec się spadku? To nie to samo, co odrzucenie dziedziczenia
Pieniądze w darowiźnie od rodziców. Co zrobić, by nie zapłacić podatku?
Nowe zasady zachowku. Kto nie ma do niego prawa?
