System podatkowy w Polsce jest złożony i obejmuje zarówno podatki bezpośrednie, takie jak podatek dochodowy, jak i pośrednie, takie jak VAT i akcyza. Pracujący obywatele oddają państwu około 40 proc. swojego wynagrodzenia. Wyjaśniamy, jakie podatki płacimy w Polsce oraz jak nasz system podatkowy wypada na tle innych krajów europejskich.
/NewsLubuski /East News
Ile pieniędzy zabiera nam fiskus? Takie podatki płacimy w Polsce
Podatki to obowiązkowe świadczenia pieniężne na rzecz państwa, które mają charakter publicznoprawny, przymusowy i bezzwrotny. Podstawy prawne dla nakładania podatków w Polsce są zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku, a szczegółowe przepisy regulują odpowiednie ustawy, w tym Ordynacja podatkowa z 29 sierpnia 1997 roku. System podatkowy obejmuje różnorodne daniny, które są niezbędne do finansowania działalności państwa i realizacji jego funkcji.
Reklama
W Polsce podatki można podzielić na te powszechne, które dotyczą każdego obywatela, oraz te specyficzne dla wybranych branż czy form działalności. Powszechne podatki obejmują m.in. podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy. Z kolei podatki specyficzne to m.in. podatek tonażowy, dotyczący przewoźników morskich, czy podatek od wydobycia kopalin, obciążający przedsiębiorstwa zajmujące się eksploatacją zasobów naturalnych.
Kilka najważniejszych podatków powszechnych, które płacą wszyscy obywatele, to:
- Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) — w 2024 roku stawki wynoszą 12 proc. dla dochodów do 120 000 zł oraz 32 proc. dla dochodów powyżej tej kwoty.
- Podatek od towarów i usług (VAT) — podstawowa stawka wynosi 23 proc., a obniżone stawki to 8 proc. i 5 proc. dla wybranych towarów i usług.
- Podatek akcyzowy — obejmuje m.in. paliwa, alkohol, tytoń i energię elektryczną. Stawki akcyzy są zróżnicowane w zależności od rodzaju produktu.
Przeciętny pracujący Polak przekazuje państwu około 40 proc. swojego wynagrodzenia brutto w postaci różnych podatków i składek. Ta kwota obejmuje zarówno podatek dochodowy od osób fizycznych, jak i składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne. Do tej sumy doliczyć należy podatki pośrednie, takie jak VAT i akcyza, których ostateczna wartość zależy od indywidualnych wydatków konsumpcyjnych. Środki uzyskane z podatków służą finansowaniu szerokiej gamy usług publicznych i infrastruktury. Pieniądze te umożliwiają opłacanie służb mundurowych, edukacji, służby zdrowia, budowy i utrzymania dróg oraz są wykorzystywane do redystrybucji, umożliwiając wspieranie wybranych grup społecznych.
Przeczytaj też: Podwyżki podatku od psa. W 2025 roku więcej zapłacisz za pupila, reklamę i uzdrowisko
Czy podatki w Polsce są wysokie?
Trudno dokładnie porównać systemy podatkowe w różnych państwach, ponieważ są one pełne niuansów i specyficznych rozwiązań. Jednak za wyznacznik ogólnego obciążenia fiskalnego często uznaje się podatek dochodowy, który stanowi istotny element w ocenie poziomu opodatkowania obywateli. Polska zajmuje 21. miejsce wśród krajów europejskich OECD pod względem wysokości tego obciążenia. W Polsce stawka PIT dla drugiego progu podatkowego wynosi 32 proc. (dodatkowo obowiązuje 4-procentowa danina solidarnościowa). Dla porównania, w Danii i Francji najwyższe stawki sięgają odpowiednio 55,9 proc. i 55,4 proc.
Analiza przychodów podatkowych w Polsce pokazuje, że przychody z PIT są stosunkowo niskie w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej. W 2021 roku stanowiły one około 5,4 proc. PKB, co jest jednym z najniższych wskaźników w UE. Przykładowo, w krajach skandynawskich, takich jak Szwecja i Dania, przychody z PIT stanowią ponad 10 proc. PKB. Jednocześnie, przychody z podatku od towarów i usług są w Polsce nieco wyższe od średniej unijnej, wynosząc 8,6 proc. PKB (średnia unijna oscyluje w granicach 7,6 proc. PKB). To wskazuje, że Polska generuje większy procent swojego dochodu z podatków pośrednich niż wiele innych krajów w Unii Europejskiej.
Przeczytaj też:
Nowy podatek od ogrzewania. Te dwie grupy Polaków zapłacą
„Korekta zamożności” zamiast „janosikowego”. Nowy projekt resortu finansów
Cała prawda o tym, jak rosną zarobki Polaków. GUS szykuje zmiany, pierwsze dane niebawem
