Portal Axios ogłosił w czwartek amerykański plan pokojowy dla Ukrainy, składający się z 28 punktów. Zgodnie z nim, oczekuje się, że Kijów zgodzi się m.in. na rezygnację z aspiracji do członkostwa w NATO, zmniejszenie stanu wojsk oraz przekazanie Rosji fragmentu swojego obszaru. W Polsce mają być rozmieszczone europejskie samoloty bojowe.
Prezydent USA Donald Trump ogłosił w piątek, że wyznaczył Ukrainie termin do czwartku na akceptację amerykańskiej propozycji rozwiązania konfliktu w Ukrainie.
"Miałem wiele terminów granicznych, lecz gdy sprawy toczą się pomyślnie, terminy te ulegają przedłużeniu. Jednakże ostateczny termin to czwartek. Uważamy, że to odpowiedni moment" – stwierdził Trump w wywiadzie dla radia Fox News.
Zaznaczył, że na Ukrainie panuje „masakra”, a kraj ten „traci swoje ziemie”. Zapewnił, że Władimir Putin „nie pragnie dalszych działań wojennych”.
Dodatkowo, portal Axios udostępnił w piątek pełną treść amerykańskiego projektu dotyczącego gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy.
Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Ukraina prowadzą prace nad alternatywną propozycją w stosunku do amerykańskiego 28-punktowego planu pokojowego – przekazała w piątek agencja Reutera, powołując się na trzy źródła.
Szczegóły planu
Poniżej prezentujemy wersję planu, która została upubliczniona przez serwis Axios, po jej zweryfikowaniu z przedstawicielami Ukrainy i USA, jak również ze źródłem, które jest obeznane z tą kwestią. Administracja podkreśla, że projekt może ewoluować po konsultacjach ze stronami.
1. Zostanie potwierdzona suwerenność Ukrainy.
2. Zostanie zawarta całościowa umowa o nieagresji pomiędzy Rosją, Ukrainą i Europą. Wszelkie nieścisłości z ostatnich trzech dekad zostaną uznane za wyjaśnione.
3. Oczekuje się, że Rosja nie będzie atakować sąsiednich państw, a NATO nie będzie kontynuować ekspansji.
4. Rosja i NATO – przy pośrednictwie USA – będą prowadzić rozmowy w celu rozstrzygnięcia wszystkich kwestii dotyczących bezpieczeństwa i wypracowania warunków deeskalacji w celu zapewnienia bezpieczeństwa na świecie oraz poszerzenia możliwości współpracy i przyszłego rozwoju gospodarczego.
5. Ukraina uzyska mocne gwarancje bezpieczeństwa.
6. Stan Ukraińskich Sił Zbrojnych zostanie ograniczony do 600 tysięcy.
7. Ukraina zobowiązuje się do umieszczenia w swojej konstytucji zapisu o braku aspiracji do NATO, a NATO deklaruje, że Ukraina nie zostanie przyjęta do Sojuszu w przyszłości.
8. NATO zobowiązuje się, że jego żołnierze nie będą stacjonować na terytorium Ukrainy.
9. Europejskie samoloty myśliwskie zostaną rozmieszczone w Polsce.
10. USA gwarantują:
– USA otrzymają rekompensatę za udzielenie gwarancji (bezpieczeństwa); – W przypadku ataku Ukrainy na Rosję, gwarancje zostaną anulowane; – W razie rosyjskiej inwazji na Ukrainę, oprócz stanowczej skoordynowanej odpowiedzi militarnej, zostaną natychmiast przywrócone wszystkie globalne sankcje, cofnięte zostanie uznanie nowego terytorium oraz wszelkie inne korzyści wynikające z niniejszego porozumienia; – W przypadku odpalenia przez Ukrainę pocisku w kierunku Moskwy lub Petersburga bez powodu, gwarancja bezpieczeństwa zostanie uznana za nieobowiązującą.
11. Ukraina zyskuje możliwość dołączenia do UE i otrzymuje tymczasowy preferencyjny dostęp do rynku europejskiego na czas rozpatrywania tej kwestii.
12. Potężny globalny pakiet środków mających na celu odbudowę Ukrainy, w tym m.in.: – Utworzenie Funduszu Rozwoju Ukrainy, który będzie lokował kapitał w szybko rozwijające się branże, takie jak technologia, centra danych i sztuczna inteligencja. – Stany Zjednoczone będą współpracować z Ukrainą w obszarze wspólnej odbudowy, rozwoju, modernizacji i eksploatacji ukraińskiej infrastruktury gazowej, włączając w to rurociągi i magazyny. – Wspólne działania na rzecz rewitalizacji obszarów dotkniętych konfliktem w celu odbudowy i unowocześnienia miast oraz terenów zamieszkałych. – Rozwój infrastruktury. – Eksploatacja minerałów i bogactw naturalnych. – Bank Światowy przygotuje specjalny pakiet finansowy, aby przyspieszyć te działania.
13. Ponowna integracja Rosji ze światową gospodarką: – Anulowanie sankcji będzie rozważane i akceptowane stopniowo, w każdym przypadku z osobna. – USA zawrą długoterminowe porozumienie o współpracy gospodarczej na rzecz obopólnego rozwoju w sektorach energetyki, bogactw naturalnych, infrastruktury, sztucznej inteligencji, centrów danych, projektów wydobycia metali ziem rzadkich w Arktyce i innych możliwości biznesowych, które przyniosą korzyści obu stronom. – Rosja otrzyma ponowne zaproszenie do G8.
14. Zamrożone środki będą wykorzystane w następujący sposób: – Kwota 100 miliardów dolarów z zamrożonych rosyjskich aktywów zostanie zainwestowana w projekty prowadzone przez USA na rzecz odbudowy i inwestycji na Ukrainie; – Stany Zjednoczone zachowają 50 proc. zysków z tego przedsięwzięcia. Europa dołoży kwotę 100 miliardów dolarów, co zwiększy pulę inwestycji dostępnych na odbudowę Ukrainy. Zamrożone fundusze europejskie zostaną odblokowane. Pozostała część zamrożonych środków rosyjskich zostanie ulokowana w odrębny fundusz inwestycyjny amerykańsko-rosyjski, który będzie realizował wspólne projekty w wybranych dziedzinach. Celem tego funduszu będzie umocnienie relacji i wzmocnienie wspólnych interesów, aby stworzyć silną motywację do unikania powtórnego konfliktu.
15. Utworzona zostanie wspólna amerykańsko-rosyjska grupa zadaniowa ds. bezpieczeństwa, która będzie odpowiedzialna za promowanie przestrzegania wszystkich punktów niniejszej umowy i sprawowanie nad nimi pieczy.
16. Rosja sformalizuje prawnie swoją politykę nieagresji wobec Europy i Ukrainy.
17. USA i Rosja wyrażą zgodę na przedłużenie obowiązywania umów o nierozprzestrzenianiu i kontroli broni jądrowej, w tym układu START I.
18. Ukraina deklaruje, że będzie państwem nieposiadającym broni jądrowej, zgodnie z Układem o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej.
19. Rozruch Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej odbędzie się pod nadzorem Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, a produkowana energia elektryczna będzie dzielona po równo między Rosję i Ukrainę.
20. Oba państwa zobowiążą się do wdrożenia programów edukacyjnych w szkołach oraz w społeczeństwie, które będą miały na celu promowanie zrozumienia i tolerancji wobec innych kultur, a także eliminowanie rasizmu i uprzedzeń: – Ukraina przyjmie standardy UE dotyczące tolerancji religijnej i ochrony mniejszości językowych. – Oba państwa zgodzą się na wycofanie wszelkich środków dyskryminacyjnych i zagwarantowanie praw ukraińskim i rosyjskim mediom oraz edukacji. – Wszelka ideologia i aktywność nazistowska musi zostać odrzucona i zakazana.
21. Terytoria: – Krym, obwody ługański i doniecki zostaną uznane de facto za rosyjskie, w tym przez USA. – Obwody chersoński i zaporoski zostaną zamrożone wzdłuż linii frontu, co będzie oznaczało de facto uznanie (terytorium) wzdłuż linii frontu. – Rosja odstąpi od pozostałych uzgodnionych terytoriów, które kontroluje poza wymienionymi pięcioma regionami. – Siły ukraińskie wycofają się z części obwodu donieckiego, którą obecnie kontrolują, a strefa wycofania będzie uznana za neutralną zdemilitaryzowaną strefę buforową, uznawaną na arenie międzynarodowej za terytorium należące do Federacji Rosyjskiej. Wojska rosyjskie nie wejdą do tej zdemilitaryzowanej strefy.
22. Po uzgodnieniu przyszłych ustaleń dotyczących terytoriów zarówno Federacja Rosyjska, jak i Ukraina zobowiążą się do nieingerowania siłą w te ustalenia. Gwarancje bezpieczeństwa nie będą miały zastosowania w przypadku naruszenia tego zobowiązania.
23. Rosja nie będzie blokować Ukrainie korzystania z Dniepru w celach komercyjnych, zostaną także zawarte porozumienia w sprawie swobodnego transportu zbóż przez Morze Czarne.
24. Powołana zostanie komisja humanitarna w celu rozstrzygnięcia nierozwiązanych kwestii: – Wszyscy pozostali jeńcy oraz ciała zostaną wymienione na zasadzie "wszyscy za wszystkich". – Wszyscy przetrzymywani cywile oraz zakładnicy, w tym dzieci, zostaną uwolnieni. – Wdrożony zostanie program łączenia rodzin. – Podjęte zostaną kroki w celu złagodzenia cierpienia ofiar konfliktu.
25. Ukraina zorganizuje wybory w ciągu 100 dni.
26. Wszystkie strony zaangażowane w ten konflikt zostaną objęte pełną amnestią za działania popełnione podczas wojny i zobowiążą się, że nie będą wnosić żadnych roszczeń ani rozpatrywać żadnych skarg w przyszłości.
27. To porozumienie będzie miało moc prawną. Jego realizacja będzie nadzorowana i gwarantowana przez Radę Pokoju, której przewodniczącym będzie prezydent Donald J. Trump. Za naruszenia będą nakładane sankcje.
28. Gdy wszystkie strony wyrażą zgodę na to memorandum, zawieszenie broni wejdzie w życie niezwłocznie po wycofaniu się obu stron do uzgodnionych lokalizacji, w celu rozpoczęcia wdrażania porozumienia.
Premier: Decyzje dotyczące Polski podejmować będą Polacy
Premier Donald Tusk oznajmił w piątek, że w kwestii pokoju na Ukrainie wszelkie rokowania powinny odbywać się z udziałem tego kraju. Dodał, że decyzje dotyczące Polski będą podejmowane przez Polaków.
Portal Axios poinformował w czwartek, że amerykański projekt gwarancji bezpieczeństwa został przekazany Ukrainie razem z 28-punktowym planem pokojowym. Według tego planu Kijów miałby zgodzić się m.in. na rezygnację z członkostwa w NATO (stosowny zapis miałby zostać uwzględniony w konstytucji Ukrainy), redukcję liczebności wojsk oraz przekazanie Rosji części terytorium. W Polsce – zgodnie z tym planem – miałyby być rozlokowane europejskie myśliwce.
„Decyzje dotyczące Polski będą podejmowane przez Polaków. Nic o nas bez nas. W sprawie pokoju wszelkie rokowania powinny odbywać się z udziałem Ukrainy” – napisał premier na platformie X.
Portal Axios, powołując się na źródła w administracji USA, przekazał, że propozycje pokojowe przewidują przyznanie Ukrainie gwarancji bezpieczeństwa podobnych do tych, które obowiązują w NATO, co zobowiązywałoby USA oraz europejskich sojuszników do traktowania ewentualnego ataku na Ukrainę jako ataku na całą wspólnotę transatlantycką.
W czwartek portal udostępnił plan pokojowy USA dla Ukrainy, zgodnie z którym Kijów miałby zobowiązać się m.in. do rezygnacji z aspiracji do NATO, zredukowania liczebności armii do 600 tysięcy oraz przekazania Rosji części terytorium. Jednocześnie w planie zawarto zapis, że „suwerenność Ukrainy zostanie potwierdzona” i że ma ona możliwość dołączenia do UE oraz uzyskania tymczasowego preferencyjnego dostępu do rynku europejskiego na czas rozpatrywania tej kwestii.
Według portalu projekt gwarancji ma być omówiony z krajami europejskimi i może być poddawany modyfikacjom. Gwarancje dla Ukrainy miałyby zostać udzielone przez państwa członkowskie NATO, w tym Francję, Wielką Brytanię, Niemcy, Polskę i Finlandię.
Kolejny z punktów planu zakłada, że wszystkie strony biorące udział w konflikcie zostaną objęte pełną amnestią za czyny dokonane podczas wojny i zobowiążą się, że nie będą wnosić żadnych roszczeń ani rozpatrywać żadnych skarg w przyszłości.
Przedstawicielka Ukrainy w ONZ, Chrystyna Hajowyszyn, oznajmiła w czwartek na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa ONZ, że Kijów nie uzna swoich terytoriów za rosyjskie, nie zgodzi się na ograniczenie swojego prawa do obrony oraz nie zaakceptuje ograniczeń w wyborze sojuszników. (PAP)
wni/ mro/
Z Waszyngtonu Natalia Dziurdzińska (PAP)
ndz/ san/
