Odkup używanego sprzętu w marketach. Czy warto oddać stary sprzęt do sklepu?

Choć kupno oraz sprzedaż dóbr z drugiej ręki są szeroko rozpowszechnione i łatwo dostępne, najnowsze lata ukazują, że tendencja ta nie ogranicza się już wyłącznie do serwisów aukcyjnych i społecznościowych. Programy w stylu buy back i trade-in, dotychczas znane przede wszystkim z obszaru smartfonów, stają się nowym standardem w dziedzinie elektroniki, a sieci organizują też zbiórki ubrań lub ekwipunku sportowego. Konsumenci coraz częściej decydują się na sprzedaż swoich używanych przedmiotów bezpośrednio placówkom handlowym, zamiast umieszczać je na platformach ogłoszeniowych, a cała procedura przynosi profity zarówno nabywcom, jak i sprzedawcom.

Re-commerce w Polsce: drugie życie warte miliardy

Re-commerce (inaczej handel zwrotny), innymi słowy rynek artykułów używanych, nie jest już utożsamiany z odzieżą używaną czy miejscowymi anonsami. Segment rozwija się prężnie, motywowany przez poszukiwanie oszczędności, ale też wzmożoną świadomość ekologiczną kupujących – w 2024 r. rynek online oszacowano na około 9,5 mld zł przy 15% tempie zwyżki (dane za Rzeczpospolitą).

Analizy wskazują, że od 56% do 61% polskich użytkowników internetu kiedykolwiek nabyło produkt używany w sieci. Zgodnie z raportem Gemius "E-commerce 2024" najczęściej ma to miejsce w najmłodszej grupie wiekowej 15-24 lat, a najczęściej nabywane kategorie to odzież i dodatki (68-79%), książki, krążki i filmy (60-71%) oraz smartfony i sprzęt elektroniczny (ponad 30%). Bieżące opracowanie "Omni-commerce. Kupuję wygodnie" Izby Gospodarki Elektronicznej demonstruje natomiast wzrastające tendencje w zakupach z drugiej ręki, które w zestawieniu do 2024 roku wyraźnie zyskały na znaczeniu.

Raport Izby Gospodarki Elektronicznej "Omni-commerce. Kupuję wygodnie"

Główne platformy, na których odbywa się handel w modelu C2C (konsument-konsument), to wciąż Vinted, Allegro oraz OLX, jednak rosnąca popularność programów odkupu, proponowanych przez duże sieci w modelu B2C (przedsiębiorstwo skupujące od konsumenta), zmienia ten obraz.

Jak działa odkup sprzętu przez sklepy?

Na rynku produktów używanych spotkamy się z dwoma rodzajami programów odkupu sprzętu przez sieci handlowe.

Pierwszym jest buy back, gdzie klient sprzedaje swój używany sprzęt, a w zamian dostaje środki pieniężne lub bon upominkowy do wykorzystania w danej sieci. Jest to normalna transakcja sprzedaży bez wymogu nabywania nowego produktu, w której od razu można uzyskać wstępną wycenę urządzenia. W zależności od sieci rozwiązanie jest dostępne online, z darmową wysyłką do partnera, który ocenia stan urządzenia, lub stacjonarnie, w placówkach handlowych.

Drugim modelem jest trade-in, w którym wartość oddanego używanego produktu jest odejmowana od ceny zakupu nowego urządzenia, dając natychmiastową obniżkę ceny. Rozwiązanie to jest szczególnie popularne przy zmianie smartfonów i proponowane przez operatorów sieci komórkowych, którzy w punktach sprzedaży oferują asystę w przeniesieniu danych na nowy telefon.

Obydwie metody są korzystne dla obu stron transakcji. Klient musi jedynie przesłać lub osobiście zanieść produkt, nie kłopocze się jego wystawieniem na aukcji i przygotowaniem do sprzedaży ani kontaktami z ewentualnymi kupującymi. Sieci handlowe, z drugiej strony, skupują od konsumenta sprawny sprzęt, który mogą odnowić i ponownie wprowadzić do obiegu. Dzięki temu sklepy zwiększają dochody ze sprzedaży, a co za tym idzie wspierają gospodarkę o obiegu zamkniętym.

Elektronika wraca do obiegu

Elektronika to kategoria, w której programy odkupu i wymiany są najbardziej rozwinięte. Sieci współpracują ze wyspecjalizowanymi partnerami (np. Foxway), którzy zajmują się profesjonalną oceną wartości, czyszczeniem danych i regeneracją urządzeń. Najczęściej skupowany sprzęt w programach sieciowych to przede wszystkim telefony komórkowe i smartfony, lecz chętnie nabywane są także laptopy, tablety, konsole do gier oraz smartwatche i sprzęt audio. Skup większego sprzętu RTV/AGD jest rzadszy i z reguły ograniczony do opcji trade-in na nowy model.

Programy odkupu mają ścisłe kryteria dotyczące stanu technicznego sprzętu, ponieważ ich celem jest ponowne wprowadzenie urządzenia do obiegu. Urządzenie musi być sprawne, ale zależnie od usługi może wykazywać drobne uszkodzenia, ważne bowiem, aby jego naprawa i renowacja były opłacalne. Najczęstsze powody odrzucenia to:

• Brak możliwości włączenia lub ładowania sprzętu,
• Poważne defekty mechaniczne uniemożliwiające korzystanie, takie jak połamane zawiasy laptopa, zniekształcona obudowa smartfona czy odłączone ekrany,
• Usterka płyty głównej lub trwałe uszkodzenie wewnętrzne, szczególnie po zalaniu,
• Obecność nieoryginalnych części, które zostały użyte do wcześniejszych napraw,
• Aktywne blokady (np. iCloud w sprzęcie Apple, Google) lub urządzenia, które są nadal własnością operatora (zablokowane za niezapłacone raty).

Warto pamiętać, że przy procesie online, choć otrzymujemy orientacyjną wycenę, to urządzenie wciąż musi trafić do specjalistycznego serwisu, który oceni jego stan. Jeśli okaże się, że sprzęt nie nadaje się do odkupu, zostanie odesłany na koszt sklepu do klienta, w przeciwnym razie po zgodzie klienta dane zostaną profesjonalnie usunięte, a urządzenie odnowione i przekazane do sieci handlowej.

Odkup odzieży i sprzętu sportowego mniej popularny

W branży odzieżowej czy sportowej nie znajdziemy typowego odkupu, obie bazują bowiem bardziej na zbiórkach niż na transakcjach kupna-sprzedaży, jednakże wciąż można znaleźć sieci handlowe, które koncentrują się na recyklingu.

H&M od lat prowadzi Program Zbiórki Tekstyliów, w ramach którego klienci mogą przynieść do sklepu zbędną odzież i tekstylia dowolnej marki. Członkowie klubu zyskują punkty w programie lojalnościowym, które można wymienić na bony rabatowe. Na zbliżonej zasadzie działa program "Ubrania do oddania" w 4F, gdzie klient uzyskuje 20% upustu za przekazaną odzież, natomiast w sklepach grupy LPP (marki Sinsay, Mohito, Reserved, Cropp, House) umieszczane są specjalne pojemniki na używane ubrania, co ma redukować odpady tekstylne i wspierać inicjatywy lokalne.

Interesującym przykładem re-commerce jest sieć Decathlon ze swoją usługą Buy Back. Klienci mogą zbyć używany, sprawny sprzęt sportowy (np. rowery, hulajnogi, sprzęt fitness) i otrzymać kartę podarunkową Decathlon, a odkupiony sprzęt jest restaurowany i sprzedawany z gwarancją pod szyldem Decathlon Second Life. W przypadku niektórych produktów sieć akceptuje także marki inne niż Decathlon.

Kiedy odkup w sklepie jest lepszy niż Vinted czy OLX?

Pomimo, że popularne platformy ogłoszeniowe typu Vinted i OLX w dalszym ciągu są dla wielu pierwszym wyborem jeśli chodzi o towary używane, to mają swoje minusy, np. niesolidnych, niekiedy kłopotliwych kupujących, ryzyko oszustw, konieczność przygotowania i wysyłki towaru oraz negocjacji cen. Jeżeli wystawiamy większą ilość rzeczy, szczególnie o większej wartości, może zainteresować się nami urząd skarbowy i wezwać do uiszczenia podatku.

Programy buy back czy trade-in niwelują te niedogodności, jednak warto mieć świadomość, że zaproponowana przez sklep cena może nie odpowiadać naszym oczekiwaniom. Takie rozwiązania są zazwyczaj szybsze i bardziej komfortowe, lecz sprzęt musi być w dobrym stanie technicznym, w przeciwnym razie nie zostanie przyjęty do ponownej sprzedaży. Jeżeli zależy nam na czasie, odkup przez sklep może okazać się lepszą opcją, jeśli jednak mamy większą swobodę i możemy zaczekać ze sprzedażą, serwisy ogłoszeniowe nie są złym wyjściem.