Zbliżają się istotne modyfikacje w regulacjach odnoszących się do soków, nektarów oraz przetworów z owoców. W składzie produktów zmniejszy się udział cukru na rzecz większej ilości owoców, a opakowania zyskają zaktualizowane informacje. Zreformowane normy zaczną obowiązywać od połowy czerwca 2026 roku, jednak ich efekty będą zauważalne na półkach sklepowych jeszcze przed tym terminem.
/123RF/PICSEL
Unijne standardy jakościowe dla soków, nektarów oraz dżemów, konfitur, galaretek, marmolad i powideł wprowadzają nowe podejście do receptur tych popularnych artykułów. Regulacje opublikowane pod koniec lipca 2025 r. przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi stanowią krajowe implementacje dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1438. Według wyjaśnień Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS), celem jest podniesienie jakości i transparentności rynku oraz lepsze dostosowanie do preferencji klientów dotyczących proporcji cukru i owoców.
Reklama
Redukcja cukru w sokach to tylko część zmian – powstanie nowa grupa produktowa
Akt prawny dotyczący soków i nektarów definiuje nową grupę asortymentową: soki owocowe ze zmniejszoną ilością cukrów, w tym wersje powstałe z koncentratu lub soku zagęszczonego. Minimalny poziom redukcji naturalnych cukrów musi wynieść przynajmniej 30% w stosunku do standardowej wersji danego soku.
Jak komunikuje IJHARS, wytwórcy mogą osiągnąć ten efekt poprzez zastosowanie fermentacji drożdżowej lub filtracji membranowej. W wyjątkowych sytuacjach dopuszcza się dodatek wody – wyłącznie w ilościach niezbędnych do skompensowania ubytku objętości po redukcji cukrów. Nowelizacja obejmuje także składniki wykorzystywane w produkcji. Na liście dozwolonych substancji pojawiły się białka z pestek słonecznika, które mogą służyć do klarowania napojów.
Dodatkowo rozszerzono katalog owoców o orzech kokosowy (Cocos nucifera L.) z określeniem minimalnej koncentracji ekstraktu (skala Brix) dla soków i przecierów kokosowych. W przypadku nektarów wprowadzono restrykcje dotyczące maksymalnej ilości dodawanego miodu lub cukru, szczególnie w produktach charakteryzujących się naturalną słodyczą i niską kwasowością.
Wyższy udział owoców w dżemach, galaretkach i marmoladach
Cukier ponownie traci na znaczeniu w procesie wytwarzania, ustępując miejsca owocom. W przypadku przetworów owocowych zmiany mają równie istotny charakter. Nowelizacja przepisów dla dżemów, konfitur, galaretek, marmolad i powideł podnosi minimalne wymagania dotyczące udziału owoców. IJHARS podkreśla, że zarówno tradycyjne dżemy, jak i wersje „extra”, będą wymagały zwiększonej ilości surowca owocowego na kilogram finalnego produktu.
Zmodyfikowano także nazewnictwo. Określenie „marmolada” w kontekście wyrobów cytrusowych może być stosowane wyłącznie z dopiskiem „z owoców cytrusowych”. Poszerzono również katalog dodatków dopuszczalnych w produkcji – zaktualizowane regulacje zezwalają na użycie zagęszczonych soków owocowych oraz soku z buraków ćwikłowych. Ważną zmianą jest także zakaz konserwowania owoców dwutlenkiem siarki, co wpisuje się w strategię ograniczania chemicznych dodatków w żywności.
Ewolucja systemu etykietowania
Nowe zasady dotyczące składu i klasyfikacji produktów znajdą odzwierciedlenie w oznakowaniu opakowań. Jak podkreśla IJHARS, trwają obecnie prace legislacyjne nad dostosowaniem zasad etykietowania artykułów spożywczych do wymogów unijnej dyrektywy. W konsekwencji zmienią się informacje na opakowaniach soków, nektarów i przetworów – konsumenci zyskają dokładniejsze dane o składzie, kategorii produktu i poziomie cukru.
Kiedy zaczną obowiązywać nowe regulacje? Wszystkie zaktualizowane wymagania wejdą w życie 14 czerwca 2026 roku, jednak ich skutki mogą być widoczne wcześniej. Część producentów już w najbliższych miesiącach zacznie modyfikować receptury i oznakowanie zgodnie z przyszłymi standardami. Na półkach sklepowych łatwiej będzie identyfikować artykuły z redukcją cukru i podwyższoną zawartością owoców – zgodne z normami promującymi świadome decyzje zakupowe.
Agata Siwek
Odtwarzacz wideo wymaga uruchomienia obsługi JavaScript w przeglądarce. Szczerze o pieniądzach
