Premier Słowacji, Robert Fico, oświadczył w niedzielę, że państwa Grupy Wyszehradzkiej (V4), w tym Polska, powinny wspólnie zademonstrować swój sprzeciw wobec unijnego mechanizmu handlu uprawnieniami do emisji ETS2. Zwrócił się do ministra spraw zagranicznych, Juraja Blanara, aby skontaktował się z Węgrami, które aktualnie sprawują prezydencję w V4, w celu zwołania spotkania premierów w tej kwestii.
Fico wspomniał, że mimo braku rozmowy z liderem partii ANO, Andrejem Babiszem, który tworzy nowy rząd czeski, jest przekonany o jego poparciu dla takiego rozwiązania. Zdaniem Ficy, kiedy premierzy Słowacji, Polski, Czech i Węgier spotkają się w ramach V4, czyli Fico – Donald Tusk – Andrej Babisz – Viktor Orban, będą mieli wspólne stanowisko w sprawie uprawnień do emisji. Szef słowackiego rządu określił system ETS2 mianem „absurdu”. Wyraził również wiarę, że może poruszyć temat ETS2 również z Tuskiem.
Słowacki premier argumentował, iż państwa V4, działając wspólnie, zawsze osiągały pomyślne rezultaty w UE. Wzmiankował w tym kontekście o przykładzie wspólnego stanowiska krajów V4 w kwestii kwot imigracyjnych i przymusowego przyjmowania uchodźców.
Szef rządu słowackiego zadeklarował, że jego kraj nie dołączy do żadnego programu UE związanego z finansowaniem wsparcia militarnego dla Ukrainy. Przypomniał, że Bruksela zamierza w najbliższych latach przekazać Kijowowi 140 mld euro z zamrożonych aktywów rosyjskich, co określił jako „największy błąd, jaki popełnia (Wspólnota)”. Ponownie przedstawił dotychczasowe stanowisko, zgodnie z którym Słowacja będzie wspierać Ukrainę poprzez pomoc humanitarną lub dostawy o charakterze niemilitarnym, ale nie zgadza się na wykorzystanie zamrożonych środków finansowych Rosji w celu udzielenia pożyczki Kijowowi.
ETS2 (system handlu uprawnieniami do emisji) to rozszerzenie unijnego systemu handlu emisjami CO2, które od 2027 roku ma objąć sektory budownictwa oraz transportu drogowego. Jego zamiarem jest redukcja emisji gazów cieplarnianych, lecz dla gospodarstw domowych wiąże się to z potencjalnym wzrostem kosztów paliw i ogrzewania. W praktyce, opłata będzie wliczana do cen paliw kopalnych, takich jak węgiel, gaz ziemny, olej opałowy czy benzyna.
W ubiegły czwartek (23 października), sprawa planowanego wdrożenia ETS2 została omówiona przez unijnych liderów podczas szczytu w Brukseli. Premier Donald Tusk zakomunikował na briefingu w stolicy Belgii, że dzięki m.in. staraniom Polski, do konkluzji ze szczytu udało się dodać zapis o rewizji ETS2. Zaznaczył, że niemal wszyscy liderzy unijni zgodzili się, że europejska polityka klimatyczna powinna charakteryzować się większą elastycznością i w większym stopniu skupiać się na odpowiedzialności za konkurencyjność europejskich gospodarek.
Piotr Górecki (PAP)
ptg/ rtt/ lm/ arch.
