Dziedziczenie majątku po rodzicach to głęboko emocjonalna sprawa. Wiąże się nie tylko z podziałem majątku, ale także z różnymi kwestiami formalno-prawnymi. Chociaż w Polsce obowiązuje podatek od spadków i darowizn, bliscy krewni, tacy jak dzieci, często mogą go uniknąć. Dowiedz się, kiedy jesteś zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i poznaj legalne sposoby jego uniknięcia.
/ 123rf.com / 123RF/PICSEL
Podatek spadkowy: kiedy dzieci są zwolnione z podatku?
Zgodnie z polskim prawem spadkowym, dzieci należą do tzw. pierwszej grupy podatkowej , do której należą również małżonkowie, wnuki, dziadkowie i rodzeństwo. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, grupa ta kwalifikuje się do całkowitego zwolnienia z podatku. Warunkiem jest niezwłoczne zgłoszenie spadku do urzędu skarbowego.
Podstawowym warunkiem skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków jest złożenie formularza SD-Z2 w urzędzie skarbowym w ciągu sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego . Termin ten zazwyczaj pokrywa się z datą uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub datą sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Niedotrzymanie tego terminu oznacza utratę zwolnienia i może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku i odsetek. Brak wiedzy nie stanowi usprawiedliwienia.
Reklama
Zwolnienie to nie obejmuje jednak spadków po osobach, które zmarły przed 1 stycznia 2007 roku. W takich przypadkach stosuje się starsze przepisy, a podatek może być należny, nawet jeśli spadkobiercą jest dziecko. Spadki otrzymane przed tą datą były opodatkowane według starych stawek i progów, bez zwolnień dla dzieci, rodziców ani rodzeństwa (nawet jeśli znajdowali się w I grupie podatkowej).
Czym jest podatek spadkowy od majątków rodziców?
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn nie możesz skorzystać ze zwolnienia, podatek od spadku po rodzicach ustala się według skali podatkowej obowiązującej dla I grupy podatkowej. Od 30 czerwca 2023 r. obowiązuje nowa, podwyższona kwota wolna od podatku w wysokości 36 120 zł . Tylko kwota przekraczająca ten próg podlega opodatkowaniu według następujących stawek:
- 3% – od części do 11 833 zł;
- 5% – od kwoty od 11 833 zł do 23 665 zł (plus 355 zł);
- 7% – od kwoty powyżej 23 665 zł (plus 946,60 zł).
Przykładowo, jeśli spadkobierca otrzyma spadek o wartości 50 000 zł i nie złoży formularza SD-Z2 w terminie, urząd skarbowy naliczy podatek od kwoty 13 880 zł (czyli od kwoty powyżej 36 120 zł). Część tej kwoty będzie opodatkowana stawką 3%, a część 5%, co łącznie przewyższy kwotę zobowiązania podatkowego o 500 zł.
Zmiany w 2025 r.: Uproszczone przepisy
W 2025 roku wprowadzono nowe przepisy, które uprościły szereg procedur . Najważniejszą zmianą było zniesienie wymogu uzyskania zaświadczenia z urzędu skarbowego w przypadku spadków poświadczonych notarialnie. Oznacza to, że na przykład przy dziedziczeniu majątku notariusz nie musi już każdorazowo ubiegać się o zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach, co znacznie skraca czas całego procesu.
Należy jednak zauważyć, że przepisy dotyczące podatku od spadków po rodzicach oraz obowiązku zgłoszenia nabycia spadku pozostają niezmienione. Sześciomiesięczny termin nadal obowiązuje, a jego przekroczenie może skutkować koniecznością zapłaty podatku, a nawet odsetek . Orzecznictwo (w tym uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z maja 2025 r.) potwierdza, że organy podatkowe mogą wszcząć postępowanie nawet po latach od nabycia spadku, jeśli zgłoszenie nie zostało złożone. Termin przedawnienia wynosi pięć lat od końca roku, w którym upłynął termin zgłoszenia.
Źródło: gov.pl
Przeczytaj także: Kiedy darowizna jest wyłączona ze dziedziczenia? Istnieją wyjątki.
