W środę Rada Najwyższa, parlament Ukrainy, uznała obywateli, którzy zostali przymusowo wywiezieni z Polski (Polska Rzeczpospolita Ludowa) po II wojnie światowej, za osoby deportowane. Nowo uchwalone prawo gwarantuje, że osoby te lub ich rodziny otrzymają odszkodowanie od państwa w formie jednorazowej pomocy finansowej.
Niedawne przepisy modyfikują ustawę z 2014 roku dotyczącą przywrócenia praw osobom deportowanym ze względów etnicznych. Ustawa z 2014 roku zdefiniowała deportację jako „przymusowe przesiedlenie, ze względu na przynależność narodową, narodów, mniejszości narodowych i osób z ich stałego miejsca zamieszkania na podstawie decyzji wydanych przez organy władzy byłego ZSRR lub jego republik związkowych”. Nowa ustawa precyzuje, że definicja ta dotyczy również osób przymusowo przesiedlonych z Polski , „w tym na podstawie umów międzynarodowych między ZSRR a Ukraińską Socjalistyczną Republiką Radziecką (Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka – PAP), która w latach 1944–1951 była częścią Związku Radzieckiego, z Polską”.
Poprzednia wersja ustawy wskazywała, że Ukraina traktowała deportacje dokonane na podstawie decyzji władz ówczesnego ZSRR i republik związkowych jako „czyny bezprawne i przestępcze”. Obecnie przepis ten został zmieniony i obejmuje również decyzje podjęte na mocy umów międzynarodowych między ZSRR a Polską w latach 1944–1951.
Ustawa stanowi, że dotyczy ona „osób, które zostały przymusowo przesiedlone w latach 1944–1951 jako osoby pochodzenia ukraińskiego” i uznaje, że przesiedleniom tym towarzyszyła konfiskata mienia oraz ograniczenia praw politycznych, socjalnych, ekonomicznych i kulturalnych.
Z informacji dostępnych na stronie internetowej Rady Najwyższej wynika, że poprawki te są rozpatrywane w parlamencie od 2019 r.
9 września 1944 roku rząd Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN), narzucony Polsce przez Józefa Stalina, zawarł z rządem Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (ZSRR) umowę o wymianie ludności, ułatwiającą dobrowolne wysiedlanie Ukraińców z Polski. Rok później, we wrześniu 1945 roku, trzy dywizje Wojska Polskiego rozpoczęły przymusowe wysiedlanie ludności ukraińskiej. Operacja ta została przeprowadzona z dużą brutalnością. Profesor Jan Pisuliński, autor pierwszej monografii o deportacji polskich Ukraińców do ZSRR, oszacował w 2017 roku, że w latach 1944–1947 do ZSRR wywieziono blisko pół miliona Ukraińców.
