Targi branżowe, ogłoszenia z „ofertą specjalną” i „darmowe” raty to powszechne taktyki stosowane w celu skłonienia konsumentów do podpisania niekorzystnych umów. Niemniej jednak często możliwe jest anulowanie lub odstąpienie od takich umów w przewidzianym prawem terminie. Jakie kroki należy podjąć, aby to osiągnąć?
/ 123RF/PICSEL
Jak działają pułapki sprzedażowe?
Nieuczciwi sprzedawcy i pośrednicy często stosują różne taktyki, aby nakłonić konsumentów do zawarcia niekorzystnych umów, zazwyczaj dotyczących zakupów ratalnych o wysokiej wartości lub zawyżonych cen usług. Często objawia się to w następujący sposób:
Reklama
- Targi i prezentacje – organizowane pod pretekstem bezpłatnego spotkania, często z obietnicą prezentów lub poczęstunku. W miejscu wydarzenia, w kontrolowanym otoczeniu, przedstawiciele handlowi budują poczucie „wyjątkowej okazji” i przekonują klientów, że oferta jest ważna tylko tego dnia. Ceny produktów są często kilkukrotnie wyższe niż ich odpowiedniki rynkowe.
- Telemarketing – przedstawiciele handlowi kontaktują się z „ofertą specjalną”, często nie dając czasu na zapoznanie się z umową lub warunkami. Stosują taktykę werbalną, aby interakcja wyglądała na potwierdzenie zamówienia, a nie na złożenie nowego.
- Zakupy ratalne – propozycja przedstawiana jest jako „korzystna” i „bez dodatkowych kosztów”, podczas gdy w rzeczywistości wiąże się z wysokimi stopami procentowymi, ukrytymi opłatami i wydłużonymi okresami spłaty,
- Sprzedaż podczas wizyt domowych – na przykład podczas przeglądów technicznych lub wizyt serwisowych sugerowane są dodatkowe, kosztowne produkty lub usługi, które według personelu są „niezbędne”.
Kiedy można odstąpić od umowy bez podania przyczyny?
Polskie prawo konsumenckie przewiduje przepis, który w wielu przypadkach umożliwia konsumentom odstąpienie od umowy w wyznaczonym terminie , bez konieczności uzasadniania swojego wyboru. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, gdy umowa została zawarta poza siedzibą firmy lub na odległość, na przykład podczas targów branżowych, wizyt domowych, rozmów telefonicznych lub transakcji online.
Konsument ma co do zasady 14 dni kalendarzowych od dnia zawarcia umowy lub otrzymania towaru na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy. W tym terminie wystarczy wysłać oświadczenie do przedsiębiorcy w formie pisemnej lub elektronicznej. Oświadczenie można złożyć:
- za pośrednictwem poczty (najlepiej listem poleconym z potwierdzeniem nadania),
- przez e-mail,
- osobiście, jeżeli przedsiębiorca dopuszcza taką metodę.
W przypadku skutecznego odstąpienia od umowy obie strony muszą zwrócić to, co zostało wymienione. Konsument jest zobowiązany do zwrotu towaru (jeśli został dostarczony), a przedsiębiorca jest zobowiązany do zwrotu wszystkich otrzymanych płatności.
Należy jednak pamiętać, że nie każda umowa uprawnia do skorzystania z tego prawa. Prawo odstąpienia od umowy nie obowiązuje w określonych sytuacjach, w tym między innymi:
- usługi, które zostały w pełni wykonane za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy,
- produkty wykonane według niestandardowych specyfikacji,
- artykuły łatwo psujące się lub o ograniczonym terminie przydatności do spożycia,
- nagrania audio/wideo lub oprogramowanie w zapieczętowanym opakowaniu po jego otwarciu,
- treści cyfrowe dostarczane bez nośnika fizycznego, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy.
Jak skutecznie wycofać się z niekorzystnej umowy?
Aby odstąpienie od umowy było ważne i skuteczne, konieczne jest prawidłowe sformułowanie i doręczenie oświadczenia. Nie musi być skomplikowane; najważniejsze, aby zawierało wszystkie niezbędne elementy i zostało wysłane w wymaganym terminie.
List powinien zawierać:
- nasze dane (imię, nazwisko, adres, adres e-mail lub numer telefonu),
- dane przedsiębiorcy (nazwa firmy, adres siedziby, numer identyfikacji podatkowej itp.),
- wyraźna intencja – np. „Wycofuję się z umowy zawartej dnia … dotyczącej zakupu/usługi …”
- numer umowy lub zamówienia,
- data i podpis (w przypadku wersji papierowej).
Zaleca się wysłanie oświadczenia listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub e-mailem (na adres wskazany przez przedsiębiorcę). W przypadku przesyłki pocztowej liczy się data stempla pocztowego, a w przypadku wiadomości e-mail – data wysłania wiadomości.
Bardzo ważne jest również zachowanie potwierdzenia wysłania lub odbioru oświadczenia, gdyż w razie sporu ze sprzedawcą to konsument musi wykazać, że dotrzymał terminu i dostarczył wymagany dokument.
Co zrobić, gdy sprzedawca utrudnia proces rozwiązania umowy?
Zdarzają się sytuacje, gdy pomimo przysługującego nam prawa do odstąpienia od umowy, sprzedawca próbuje je podważyć.