Od ponad roku (od 1 stycznia 2024 r.) polski system oferuje pomoc osobom niepełnosprawnym. Wsparcie to jest skierowane konkretnie do dorosłych osób niepełnosprawnych, a nie do ich opiekunów, co było wcześniej przyjętym podejściem. Celem jest zwiększenie niezależności i autonomii tych osób, umożliwiając im dokonywanie osobistych wyborów dotyczących korzystania z pomocy finansowej. Poniżej przedstawiamy kompleksowy przegląd: kto może się ubiegać, jakie wymagania należy spełnić, gdzie i jak złożyć wniosek oraz jaka jest wysokość świadczenia.
/ zamrznutitonovi666/123rf/WXCHARTS / 123RF/PICSEL
Kto ma prawo do otrzymywania świadczeń wsparcia?
Świadczenie jest dostępne dla osób spełniających cztery podstawowe warunki :
- Muszą mieć ukończone 18 lat.
- Kandydaci muszą być obywatelami polskimi, obywatelami UE lub EFTA albo cudzoziemcami legalnie przebywającymi w Polsce i mającymi dostęp do rynku pracy.
- Muszą mieszkać w Polsce.
- Muszą uzyskać decyzję od Wojewódzkiego Zespołu ds. Oceny Niepełnosprawności (WZON) dotyczącą poziomu wymaganego wsparcia – minimum 70 punktów w skali od 0 do 100.
Należy pamiętać, że świadczenie to nie przysługuje osobom mieszkającym na stałe w placówkach zapewniających całodobową opiekę , takich jak:
Reklama
- ośrodki pomocy społecznej,
- placówki rehabilitacyjno-lecznicze,
- ośrodki zatrzymań i więzienia.
Harmonogram realizacji – kiedy można składać wnioski?
Świadczenie wsparcia jest wdrażane etapami, na podstawie przyznanych punktów :
- 87-100 pkt od decyzji WZON – wnioski do ZUS można składać od 1 stycznia 2024 r.
- 78-86 pkt od decyzji WZON – wnioski do ZUS można składać od 1 stycznia 2025 r.
- 70-77 pkt od decyzji WZON – wnioski do ZUS można składać od 1 stycznia 2026 r.
Należy jednak pamiętać: Jeśli opiekun osoby niepełnosprawnej otrzymywał (od 1 stycznia 2024 r. lub później) zasiłek opiekuńczy, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna – może ubiegać się o świadczenie wspierające od 2024 r., pod warunkiem, że w decyzji WZON przyznano co najmniej 70 punktów .
Jak ubiegać się o zasiłek? Krok po kroku
Krok 1: Uzyskaj decyzję WZON
Na początku musisz złożyć wniosek do WZON, aby ustalić poziom wsparcia, jakiego potrzebujesz. Do wniosku powinien być dołączony dokument potwierdzający Twoją niepełnosprawność, na przykład:
- decyzja o stopniu niepełnosprawności,
- Decyzja ZUS o niezdolności do pracy lub samodzielnej egzystencji,
- Orzeczenie KRUS.
WZON wyda decyzję z punktacją od 0 do 100. Punktacja ta wskazuje poziom codziennego wsparcia, jakiego potrzebuje dana osoba — im wyższa punktacja, tym większe prawo do świadczenia.
Krok 2: Złóż wniosek do ZUS
Po sfinalizowaniu decyzji WZON (tj. 14 dni od daty doręczenia , chyba że złożysz odwołanie), możesz przejść do następnego kroku.
Masz 3 miesiące na złożenie wniosku do ZUS. Jeśli dotrzymasz tego terminu, otrzymasz świadczenie wstecznie od daty wskazanej przez WZON. Jeśli przegapisz termin, świadczenie rozpocznie się od miesiąca, w którym złożysz wniosek.
Uwaga: Samo orzeczenie o niepełnosprawności nie wystarczy – we wniosku do ZUS należy powołać się na decyzję WZON wraz z przyznanymi punktami .
Jak złożyć wniosek do ZUS?
Wniosek o przyznanie świadczeń wsparcia należy złożyć drogą elektroniczną, za pośrednictwem jednego z trzech kanałów:
- PUE ZUS (Platforma Usług Elektronicznych)
- Portal Emp@tia (empatia.mpips.gov.pl),
- bankowość elektroniczna.
Nie ma wymogu dołączania decyzji WZON – wystarczy wpisać jej numer. Informacje są automatycznie pobierane z Elektronicznego Krajowego Systemu Monitorowania Decyzji o Niepełnosprawności.
Co jeśli nie możesz złożyć wniosku samodzielnie? Masz dwie opcje – przez pełnomocnika lub opiekuna prawnego .
- Inna osoba (pełnomocnik) może złożyć wniosek w Twoim imieniu, pod warunkiem, że posiada podpisany przez Ciebie formularz pełnomocnictwa i działa ze swojego profilu na PUE ZUS, portalu Emp@tia lub swoim banku. Formularz pełnomocnictwa można znaleźć na stronie internetowej ZUS.
Jeśli
