Pustułka jest niewielkim sokołem wymagającym ochrony czynnej. Gatunek ten często gniazduje na terenach przemysłowych, a kilkudziesięciu przedstawicieli wyjątkowo upodobało sobie zakłady Cemex. Jak wyglądał rok 2024 u ptasich rodzin zamieszkujących cementownie w Chełmie i Rudnikach?
Już drugi rok z rzędu sezon lęgowy w zakładach Cemex rozpoczęło pojawienie się jaja w skrzyni lęgowej Rodziny Kruszywowskich. Wydarzenie to miało miejsce 11 kwietnia. Niewiele później, bo 17 kwietnia pustułki złożyły pierwsze jaja również w Cementowni Chełm i to aż w trzech gniazdach na raz. Jednak to dopiero w maju nastąpił najbardziej oczekiwany moment sezonu, kiedy to zaczęły wykluwać się pisklęta.
Nadzór nad ptakami w zakładach Cemex pełnił dr Bartosz Janic z Katedry Ekologii i Zoologii Kręgowców Uniwersytetu Łódzkiego, zapewniając wsparcie merytoryczne i opiekę naukową w ramach prowadzonego projektu. Sezon 2024 był niezwykle udany – według szacunków ornitologa cementownie opuściły w ubiegłym roku 52 pustułki, czyli ponad dwa razy więcej niż w 2023 r. Zaobrączkowano łącznie aż 40 z nich.
– Obrączkowanie przyniosło w tym sezonie konkretną informację zwrotną. – mówi Bartosz Janic z Uniwersytetu Łódzkiego – Osobnik z Chełma, w 25 dni od zaobrączkowania uszkodził sobie skrzydło wpadając do pomieszczenia w odległej o 275 km od gniazda miejscowości Baranowycze na Białorusi. Z otrzymanej ze Stacji Ornitologicznej Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Gdańsku – polskiego koordynatora obrączkowania ptaków – wiadomości wiemy również, że samiec został przekazany do Zoo. – dodaje.
Dodatkowo w ramach prowadzonego projektu od piskląt pobrano materiał genetyczny. Dzięki przeprowadzonym badaniom wiemy, że wśród zaobrączkowanych ptaków było 19 samic oraz tyle samo samców. Płeć dwóch pustułek pozostaje zagadką – nie udało się jej ustalić.
– Projekt ochrony pustułek rozpoczęliśmy w Cemex w 2011 roku. Od tego czasu wprowadziliśmy wiele dodatkowych działań i nawiązaliśmy współpracę z ekspertami, którzy pomagają nam lepiej zadbać o sokoły zamieszkujące nasze zakłady. – mówi Monika Wosik Dyrektorka Ochrony Środowiska i Zrównoważonego Rozwoju Cemex Polska – Uważamy, że przy inicjatywach wspierających bioróżnorodność warto działać długoterminowo, monitorować efekty podjętych działań i w razie potrzeby je korygować lub rozbudowywać. – dodaje M. Wosik.
Obecnie w zakładach Cemex znajduje się łącznie 14 skrzyń lęgowych, a kolejnych 30 firma sfinansowała, aby wspierać pustułki w innych częściach kraju. W sześciu miejscach lęgowych na terenie cementowni zainstalowano kamery umożliwiające ciągły monitoring. Transmisja z trzech kamer udostępniana jest w sezonie na żywo, aby w obserwacje ptaków mogli zaangażować się również internauci. Od czterech lat w zakładach prowadzone jest obrączkowanie piskląt, a w 2023 roku Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego oficjalnie objął nadzór merytoryczny nad projektem. Dodatkowo firma prowadzi edukację ekologiczną o pustułkach oraz organizuje konkurs dla internautów.
Po więcej informacji o projekcie Cemex zaprasza na stronę internetową www.cemex.pl/ochrona-pustulek. Znajdują się tam zdjęcia z ostatnich sezonów, dziennik opisujący wydarzenia w gnieździe, a od marca ponownie dostępna będzie transmisja na żywo z wybranych gniazd.
REKLAMA: REKLAMA: REKLAMA: