Dworzec kolejowy Warszawa Centralna
Adam Woźniak
Polskim kolejom daleko do czołówki europejskich przewoźników. W opublikowanym w poniedziałek raporcie brukselskiej organizacji Transport & Environment (T&E) oceniającej 27 europejskich operatorów kolejowych, PKP w ogólnej ocenie znalazły się dopiero w połowie stawki, na miejscu 13. Nieco lepiej ocenione zostały ceny biletów polskiego przewoźnika, sklasyfikowanego na początku drugiej dziesiątki. Za to doświadczenia pasażerów dokonujących rezerwacji lokują PKP w samym ogonie stawki, na czwartym miejscu od końca. Za najlepsze europejskie firmy kolejowe uznano włoską Trenitalię, następnie szwajcarskie koleje SBB i czeskiego prywatnego przewoźnika RegioJet.
To pierwszy taki ranking uruchomiony przez T&E. Został wsparty ocenami McKinsey, Europe on Rail oraz ING. Pokazuje, że poziom usług kolejowych w Europie nie jest zadowalający, choć autorzy raportu przyznają, że przewoźnicy nie mają wpływu na wszystkie elementy kształtujące ocenę ich działalności. Przykładowo na ceny biletów wpływają stawki VAT każdego państwa członkowskiego oraz opłaty za dostęp do torów ustalane przez zarządców infrastruktury, podczas gdy niezawodność usług zależy zarówno od wydajności operatora, jak i jakości torów kolejowych.
Chcemy podróżować tym, co tańsze
27 przewoźników kolejowych zostało sklasyfikowanych na podstawie ośmiu kryteriów: cen biletów, specjalnych taryf i obniżek, niezawodności, doświadczeń rezerwacji, rekompensat dla pasażerów szczególnie wrażliwych na ceny, szybkości i komfortu podróży oraz polityki rozwoju pociągów nocnych i usług przyjaznych dla rowerzystów, rozwiązujących problem tzw. „ostatniego kilometra”.
Ceny biletów okazują się najważniejsze dla decyzji podejmowanych przez konsumentów. Według McKinsey, 49 proc. respondentów w Europie wskazało je jako główny czynnik wyboru środka transportu. Ponadto Europe on Rail stwierdził, że zdaniem 73 proc. badanych podróżowanie koleją na tej samej trasie powinno być na ogół tańsze niż podróże lotnicze. W tej kategorii bezkonkurencyjny okazał się niemiecki Flixtrain, RegioJet jest trzeci., PKP jedenaste, tuż przed kolejami szwajcarskimi. Wysoko w rankingu uplasowały się państwowe koleje z Czech i Węgier.
Punktualni jak Szwajcarzy, Niemcy się spóźniają
Drugim czynnikiem okazała się niezawodność i punktualność, kolejnym – doświadczenia z rezerwacji. Jeśli te ostatnie są słabe, zniechęcenie do kolei rośnie. Najbardziej punktualne jest szwajcarskie SBB, następnie belgijski przewoźnik SNCB oraz hiszpańskie Renfe. PKP pod względem punktualności zostały sklasyfikowane na miejscu piętnastym.
Okazało się, że wśród 25 operatorów, dla których dostępne były dane punktualności, tylko 11 (tj. 44 proc.) osiąga wskaźnik punktualności powyżej 80 proc. Częste opóźnienia i odwołania pociągów dotyczą zwłaszcza Deutsche Bahn, CP i Snalltaget, nowego przewoźnika kolejowego w Szwecji. Bułgarskie koleje BDZ i węgierskie MAV nie podały żadnych danych dotyczących opóźnień, a zatem ich wiarygodność została oceniona najniżej.
W ocenie efektywności dokonywania rezerwacji najlepsze jest SBB, następnie Deutsche Bahn i austriackie koleje OBB. PKP znalazła się już bardzo blisko końca rankingu, dopiero na miejscu 24. Oceniano jak długo bilety są oferowane pasażerom z wyprzedzeniem i czy można je kupić za pośrednictwem platform zewnętrznych. – Aby przyciągnąć więcej pasażerów do pociągów, sposób rezerwacji musi być wydajny, elastyczny i przyjazny dla użytkownika – stwierdzają autorzy raportu. T&E przypomina, że podróżnym ma przyjść z pomocą nowe rozporządzenie UE w sprawie jednolitej cyfrowej rezerwacji i sprzedaży biletów. Ułatwi rezerwację biletów transgranicznych i wielooperacyjnych, a przede wszystkim pomoże korzystać z pełnych praw pasażerów w przypadku opóźnień pociągów.
Wi-Fi i catering ważne dla wrażeń z podróży
We wnioskach z raportu porównującego europejskich przewoźników kolejowych stwierdzono, że drogie bilety nie oznaczają wysokiej jakości usług, a stawki dla tych samych tras u poszczególnych przewoźników mogą się mocno różnić. Przykładowo na trasie z Mediolanu do Rzymu Italo oferuje taryfy 1,2 razy niższe niż Trenitalia, podobnie taryfy Flixtrain z Berlina do Hamburga są 5,5 razy niższe niż DB.
T&E ocenił także wrażenia z podróży w oparciu o pięć czynników: dostępność Wi-Fi, opcje cateringowe dla pasażerów, obecność gniazd zasilania i średnią prędkość pociągów podczas badanych przejazdów. Najlepsze wrażenia zapewniają główni europejscy operatorzy kolejowi: SNCF, Trenitalia i Deutsche Bahn. Najgorzej wypadły: NS, Hellenic Trains i SNCB.
