Niemieckie emerytury nadal cieszą się dużym zainteresowaniem. Obecność niemieckich emerytów w popularnych destynacjach wypoczynkowych, gdzie zdają się nie przejmować kosztami, świadczy o ich wysokim statusie finansowym. Czy sytuacja rzeczywiście jest aż tak odmienna? Jaka jest minimalna emerytura w Niemczech i jaka jest jej średnia wysokość? Sprawdziliśmy.
/ Eryk Stawinski / Reporter
Choć podziwiamy hojne emerytury w Niemczech, z pewnością nie zazdrościmy im wieku emerytalnego . Obecnie wynosi on 67 lat dla osób urodzonych w 1964 roku i później. Dla osób urodzonych wcześniej wiek emerytalny jest stopniowo podwyższany i wynosi obecnie 66 lat i 10 miesięcy. Niemcy mają możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę w wieku 63 lat, ale wiąże się to ze znacznie niższym świadczeniem. Warto zauważyć, że u naszego zachodniego sąsiada wiek emerytalny jest taki sam dla mężczyzn i kobiet. Jak to wpływa na wysokość emerytur?
Najniższa emerytura w Niemczech: brak gwarancji prawnej
W przeciwieństwie do niektórych krajów, Niemcy nie zapewniają ustawowo określonej minimalnej emerytury . System emerytalny opiera się na punktach emerytalnych (znanych jako Entgeltpunkte), które są obliczane na podstawie zarobków i lat składkowych. Osoby z krótkim stażem pracy, niskimi zarobkami lub minimalnymi składkami mogą otrzymywać bardzo skromną emeryturę, czasami poniżej 1000 euro brutto miesięcznie. Najniższe emerytury w Niemczech wynoszą 797 euro netto miesięcznie . W takich sytuacjach rząd może zaoferować wsparcie w postaci dodatku Grundrente (dla osób z co najmniej 33-letnim stażem pracy i niskimi zarobkami) lub świadczenia socjalnego Grundsicherung, które pomaga podnieść dochód do minimalnego poziomu utrzymania. Przewiduje się, że do 2025 roku kwota ta wyniesie około 563 euro brutto miesięcznie dla osoby samotnej, bez dodatków mieszkaniowych.
Reklama
Jaka jest średnia emerytura w Niemczech? Istnieją wyraźne różnice regionalne i między płciami.
Średnia emerytura w Niemczech wynosi 1235 euro netto miesięcznie . Jednak kwota ta różni się w zależności od płci beneficjentów. Średnia emerytura mężczyzn w Niemczech wynosi 1489 euro netto, a kobiet 985 euro netto miesięcznie . Sytuacja ta utrzymuje się pomimo równego wieku emerytalnego. Różnice te wynikają z przerw w karierze kobiet na macierzyństwo, pracy w niepełnym wymiarze godzin i często zajmowania niżej płatnych stanowisk. Dodatkowe punkty przyznawane za wychowywanie dzieci w niewielkim stopniu przyczyniają się do zniwelowania tej różnicy.
Kolejnym czynnikiem różnicującym średnie emerytury w Niemczech jest region. Statystycznie mieszkańcy zachodnich landów niemieckich otrzymują wyższe emerytury (średnio 1553 zł netto) niż mieszkańcy wschodnich Niemiec . Dzieje się tak pomimo faktu, że coroczne waloryzacje emerytur są w landach wschodnich bardziej hojne, co ma na celu zrównoważenie tych dysproporcji. Wśród naszych zachodnich sąsiadów różnice gospodarcze między blokiem wschodnim a regionami Europy Zachodniej pozostają znaczące.
Jednak biorąc pod uwagę oba czynniki, staje się oczywiste, że kobiety z zachodnich landów niemieckich mają niższe emerytury (797 euro) niż ich odpowiedniczki z landów wschodnich (950 euro) . Ta różnica wynika z wyższych płac w Republice Federalnej Niemiec, co pozwala kobietom na rezygnację z pracy, by zająć się prowadzeniem gospodarstw domowych. Co więcej, w Niemczech Wschodnich zatrudnienie kobiet było elementem ideologii socjalistycznej, co skutkowało gromadzeniem przez starsze kobiety z tego regionu większej liczby punktów emerytalnych.
Jak obliczana jest emerytura w Niemczech? Zmiany są na horyzoncie.
Wysokość świadczeń emerytalnych w Niemczech ustalana jest na podstawie liczby punktów, które pracownik zdobył w trakcie swojej kariery zawodowej . Jeden punkt odpowiada rocznemu wynagrodzeniu równemu średniej krajowej. W 2025 r. kwota ta ma wynieść około 50 493 euro brutto. Osoba zarabiająca połowę tej kwoty otrzymywałaby 0,5 punktu rocznie. Ostateczna kwota świadczenia jest iloczynem liczby punktów i ich bieżącej wartości, która jest corocznie korygowana. W 2025 r. punkt będzie wyceniany na 40,79 euro . Czynniki związane z wiekiem emerytalnym i rodzajem świadczenia również odgrywają rolę w obliczeniach. Osoby decydujące się na wcześniejszą emeryturę, na przykład w wieku 63 lat, mogą otrzymać niższe świadczenie ze względu na zastosowanie tzw. współczynnika dostępu.
W 2025 roku niemiecki system emerytalny ma przejść dalsze modyfikacje . Po pierwsze, wartość punktów emerytalnych została podniesiona, co automatycznie skutkuje wyższymi świadczeniami dla większości emerytów. Po drugie, limit składek (tzw. Bemessungsgrenze) został ujednolicony na poziomie 8050 euro miesięcznie w całym kraju, co wcześniej wahało się między Wschodem a Zachodem. Wreszcie, przepisy podatkowe również są zmieniane. W 2025 roku podatki pokryją 83,5% emerytury, a ten odsetek będzie wzrastał corocznie, aż osiągnie 100% dla nowych emerytów do 2040 roku. Nie oznacza to jednak, że wszyscy emeryci będą podlegać temu podatkowi. Ostateczna kwota będzie zależeć od całkowitego dochodu i przedziałów podatkowych. Wiele osób znajdzie się w progu wolnym od podatku (w 2025 roku wynosi on na przykład 11 604 euro rocznie dla osoby samotnej).
Źródła: Deutsche Rentenversicherung (drv.de), monito.com, bild.de
Czytaj także: To najwyższa emerytura w Polsce. Większość seniorów jest zdziwiona
