Industry Agreement for Energy Efficiency opublikowało kolejne badanie dotyczące kosztów ogrzewania budynków – na drugi kwartał 2025 r., oparte na analizie rynkowej cen nośników energii. W porównaniu do poprzedniego kwartału wydatki związane z ogrzewaniem za pomocą energii elektrycznej i gazu ziemnego pozostały stabilne, podczas gdy wahania cen innych paliw były minimalne. Pompy ciepła nadal przodują jako najbardziej ekonomiczne alternatywy grzewcze. Jednak drugi kwartał wprowadził znaczące zmiany w warunkach dopłat do termomodernizacji budynków w ramach programu „Czyste powietrze”, co według POBE może mieć wpływ na ich wydatki na ogrzewanie.
POBE przeprowadza kwartalne analizy kosztów ogrzewania budynków, aby uchwycić wahania cen nośników energii, w tym wahania sezonowe, a także rzeczywiste koszty ogrzewania budynków przy różnych standardach energetycznych i wykorzystaniu dostępnych rozwiązań grzewczych. Ta analiza bezpośrednio odnosi się do nowych wskaźników efektywności energetycznej dla budynków w programie „Czyste powietrze”.
Dane za drugi kwartał 2025 r. wskazują, że koszty ogrzewania gazem ziemnym, propanem i olejem opałowym pozostają wysokie, chociaż w przypadku dwóch ostatnich zaobserwowano niewielki spadek cen. Tradycyjnie najwyższe koszty wynikają z bezpośredniego ogrzewania elektrycznego, takiego jak z kotłów elektrycznych (w tym mat lub grzejników elektrycznych). Kotły na węgiel, drewno lub pelety nadal plasują się wśród stosunkowo niedrogich opcji ogrzewania; jednak w większości scenariuszy nie stanowią one najniższego kosztu, pomimo spadku cen rynkowych niektórych z tych paliw. Zazwyczaj wybór odpowiedniego systemu z pompą ciepła wiąże się z niższymi kosztami ogrzewania domu, a warto również zauważyć, że ta opcja oferuje znacznie bardziej komfortowe i czystsze rozwiązanie grzewcze w porównaniu z kotłami na paliwo stałe.
Cztery wykresy, cztery typy budynków – pełny obraz kosztów ogrzewania
Najnowsza analiza objęła cztery różne typy budynków, analizując, w jaki sposób koszty dostaw ciepła są w nich ustrukturyzowane. Pierwsze dwa to istniejące domy jednorodzinne o zróżnicowanym zapotrzebowaniu na ciepło, związane z nowymi progami dotacji w programie „Czyste Powietrze” (rysunki 1 i 2). Trzeci to nowo wybudowany dom jednorodzinny o podwyższonym standardzie energetycznym, zgodny z postanowieniami programu „Moje Ciepło” (rysunek 3). Dla ułatwienia porównania przyjęto, że wszystkie te budynki mają ogrzewaną powierzchnię 150 m², a cztery osoby stale korzystają z ciepłej wody.
Niniejszy przegląd jest dodatkowo wzbogacony o nowy aspekt, który POBE konsekwentnie integruje w swoich analizach — porównanie kosztów ogrzewania przy wykorzystaniu indywidualnego źródła ciepła dla mieszkania lub jednostki w większym budynku (rysunek 4). W tym scenariuszu, w przeciwieństwie do domów jednorodzinnych, brane są pod uwagę tylko koszty ogrzewania pomieszczeń (z wyłączeniem przygotowania ciepłej wody użytkowej), a oprócz różnych typów kotłów porównanie obejmuje również ogrzewanie miejskie i pompy ciepła powietrze-powietrze, które są dobrze znane na rynku nieruchomości, obejmując klasy energetyczne od A do A+++ (w tym kontekście: klimatyzatory z możliwością ogrzewania). Tego typu pompy ciepła są łatwo dostępne w punktach sprzedaży detalicznej, stosunkowo proste w instalacji i stosunkowo niedrogie pod względem kosztów początkowych, co czyni je atrakcyjną alternatywą dla kotłów gazowych lub ogrzewania miejskiego. Przedstawione koszty dotyczą przykładowego mieszkania o powierzchni 50 m² zlokalizowanego w istniejącym budynku o średniej izolacji.
Rys. 1. Przykładowe roczne koszty ogrzewania budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m² poddanego termomodernizacji wg normy WT 2017 (EU 80 kWh/(m² rok)) wraz z kosztami przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane obejmują koszty energii w II kwartale 2025 r.
Rys. 2. Przykładowe roczne koszty ogrzewania budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m² przed termomodernizacją (EU 140 kWh/(m² rok)), uwzględniające koszty przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane obejmują koszty energii w II kwartale 2025 r.
Rys. 3. Przykładowe roczne koszty ogrzewania nowego budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m², realizowanego zgodnie ze standardem programu „Moje Ciepło” (EU = 40 kWh/(m² · rok)), uwzględniające koszty przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane obejmują koszty energii za II kwartał 2025 r.
Rys. 4. Przykładowe roczne koszty ogrzewania mieszkania o powierzchni 50 m² w budynku o standardzie UE = 80 kWh/(m² · rok). Na liście uwzględniono różne rodzaje kotłów, ciepłownictwa miejskiego i pomp ciepła powietrze-powietrze w klasach energetycznych od A do A+++. Dane obejmują koszty energii w drugim kwartale 2025 r.
Ogólne wnioski wyciągnięte z analizy przedstawiają się następująco:
⦁ Istniejące domy jednorodzinne po termomodernizacji w ramach „Czystego Powietrza” (EU = 80 kWh/(m² · rok)) – wyniki potwierdzają, że technologia pomp ciepła jest bardziej konkurencyjna od większości innych metod ogrzewania, w tym kotłów elektrycznych, gazowych, olejowych lub na pellet drzewny, przynosząc jedne z najniższych kosztów ogrzewania pomieszczeń i przygotowania ciepłej wody użytkowej. W analizowanym budynku koszty te wahają się od 3200 do 4850 zł rocznie, w zależności od rodzaju pompy ciepła (solanka-woda lub powietrze-woda) i rodzaju instalacji odbiorczej.
⦁ Istniejące domy jednorodzinne przed termomodernizacją (EU = 140 kWh/(m² · rok)) – koszty ogrzewania dla wszystkich źródeł ciepła przewyższają te w poprzednim wariancie o ponad 50%. Należy jednak zauważyć, że nawet przy stosunkowo słabej izolacji, zarówno pompy ciepła solanka-woda, jak i powietrze-woda mogą zapewnić znacznie tańsze ogrzewanie niż większość kotłów. W analizowanym budynku koszty ogrzewania pompą ciepła wynoszą (w zależności od wybranej opcji) od 4970 zł do 7760 zł rocznie.
⦁ Nowe domy jednorodzinne o podwyższonym standardzie energetycznym, zgodne z programem „Moje Ciepło” (EU = 40 kWh/(m² · rok)) – w takich obiektach stosuje się pompy ciepła
