Narodowe Biuro Antykorupcyjne Ukrainy (NABU) i Specjalistyczna Prokuratura Antykorupcyjna (SAP) udostępniły część rejestracji dźwiękowych ze śledztwa w sprawie rozległej afery korupcyjnej w ukraińskim sektorze energetycznym. Mechanizm zakładał gratyfikacje dla przestępców sięgające 15 proc. wartości umów.
Dochodzenie dotyczy działalności wysoko postawionych funkcjonariuszy w dziedzinie energetyki i obronności, którzy są podejrzewani o utworzenie organizacji przestępczej, transfer brudnych pieniędzy i nielegalne bogacenie się.
„Głównym celem przestępczej grupy było systematyczne uzyskiwanie nielegalnych zysków od kontrahentów Enerhoatomu w kwocie od 10 proc. do 15 proc. wartości umów. Szczególnie kontrahentom Enerhoatomu narzucano wymogi wypłaty korzyści majątkowej w zamian za uniknięcie wstrzymania płatności za świadczone usługi, dostarczone towary lub pozbawienie statusu dostawcy. Praktyka ta została nazwana »szlabanem«” – napisano w komunikacie na Telegramie NABU.
W nagraniach widnieją osoby o kryptonimach „Rakieta”, „Tenor” oraz „Karlson”. Dyskutują oni o budowie obiektów w sektorze energetycznym, podziale „łapówek” i ewentualnych zmianach personalnych w ministerstwie energetyki i państwowym przedsiębiorstwie energetyki jądrowej Enerhoatom.
NABU i SAP jeszcze nie ujawniają personaliów osób uwikłanych w sprawę, lecz podkreślają, że chodzi o urzędników wysokiego szczebla, którzy używali kontaktów służbowych w ministerstwie i firmie państwowej, dzięki czemu sprawowali kontrolę nad decyzjami kadrowymi, procedurami zakupowymi i obrotami finansowymi.
Wcześniej NABU i SAP zakomunikowały, że trwa szeroko zakrojona akcja antykorupcyjna w sektorze energetycznym. „Piętnaście miesięcy pracy i 1000 godzin nagrań dźwiękowych. Udokumentowano działalność ugrupowania przestępczego (działającego) na wielu poziomach. Jego członkowie stworzyli rozległą strukturę korupcyjną wpływu na kluczowe przedsiębiorstwa sektora publicznego, zwłaszcza na spółkę akcyjną Enerhoatom. Szczegóły wkrótce” – czytamy w wiadomości NABU umieszczonej na Telegramie.
Źródła serwisu Ukrainska Prawda podały, że śledczy NABU w poniedziałkowy ranek dokonali przeszukań u Tymura Mindicza – przedsiębiorcy i współwłaściciela firmy produkcyjnej Kwartał 95, a także współpracownika prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Według serwisu Mindicz wyjechał z Ukrainy na kilka godzin przed przeszukaniem.
NABU prowadzi również rewizje u ministra sprawiedliwości Hermana Hałuszczenki, który wcześniej sprawował urząd ministra energetyki – przekazały źródła Ukrainskiej Prawdy w organach ścigania.
Sprawcy afery korupcyjnej w energetyce sfinansowali około 100 mln dolarów.
Osoby zamieszane w aferę korupcyjną w ukraińskim sektorze energetycznym sfinansowali ok. 100 mln dol. za pośrednictwem funkcjonującego w Kijowie biura byłego posła do Rady Najwyższej Ukrainy, który zbiegł do Rosji Andrija Derkacza — zawiadomiło w poniedziałek Narodowe Biuro Antykorupcyjne Ukrainy (NABU).
Wśród podejrzanych jest doradca prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Osoby zaangażowane w aferę miały systematycznie przyjmować łapówki od kontrahentów państwowego operatora elektrowni jądrowych Enerhoatom w wysokości od 10 proc. do 15 proc. wartości kontraktów.
Głowa państwa oznajmiła wieczorem, że winni afery zostaną pociągnięci do odpowiedzialności. – Wszelkie efektywne działania przeciwko korupcji są bardzo potrzebne. Niezbędna jest nieuniknioność kary. Enerhoatom zapewnia aktualnie największą część produkcji energii w Ukrainie. Uczciwość w tej spółce to priorytet – zaakcentował Zełenski w nagraniu wideo.
Po opuszczeniu Ukrainy i udaniu się do Rosji Derkacz, znany z postaw prorosyjskich, został senatorem Federacji Rosyjskiej. NABU poinformowało, że w należącym do niego biurze w Kijowie zorganizowano „pralnię pieniędzy”
„Łącznie w trakcie udokumentowania działalności tego biura przez jego obrót przepłynęło około 100 mln dolarów” – podkreślono w NABU.
Pieniądze były prane poprzez sieć firm zagranicznych i osób rezydujących za granicą. „Szczególną uwagę przykładano kryptowalutom. Znaczna część operacji, w tym wypłaty gotówki, odbywała się poza terytorium Ukrainy. Przykładowo podczas zagranicznych delegacji przedstawicieli organów państwowych i kierownictwa państwowych przedsiębiorstw sektora energetycznego” – zauważyło NABU.
Biuro poinformowało, że operacja „Midas” dotycząca rozpracowywania schematów korupcyjnych w Enerhoatomie trwa od lata 2024 roku i obecnie ma miejsce jej finalny etap.
ira/ akl/
